Ikastetxeak

Proiektuak hezkuntza-ekosistema eraginkor bat sortu du (“ekosistema steam”), motibazioa, ahalegina, genero-berdintasuna eta zientziekiko eta teknologiarekiko interesa sustatuz ikasleen artean, eta enpresa eta erakunde desberdinekin harremanetan jarriz bokazio zientifiko-tekniko horiek bultzatzeko helburuarekin. Irakasleak, familiak eta ikasle ohiak inplikatzea ezinbestekoa da ikasleengana eraginkortasunez iristeko. Proiektua hainbat ekimenetan egituratzen da: TIERRA LEGUA, CANSAT, OVERCLOCK FIRST LEGO LEAGUE, SUMOBOT, AXULAR CIENCIA-FORENSE.

“Lehen sektorea desagertze-arriskuan!” izenburupean STEAM metodologia oinarrian duen proiektu multidiziplinarra aurkitzen da. Gizarte Zientzietako edukia den “Lan sektoreak” eta Natur Zientzietako eduki den “Makinak” gaiak ditu abiapuntu.Gaur egun erreala den arazo baten irtenbideen bila murgiltzen dira ikasleak, bidean bakarkako zein talde lanerako proposamenak garatuz; ezagutza barneratze lanerako aurrezagutzetatik abiatuz eta ariketa mota ezberdinak eskainiz.

Jarraian aurkezten den ekimena Arizmendi Ikastolak, Lea Artibai Ikastetxeak eta Politeknika Txorierrik eta Mondragon Unibertsitateko Humanitate eta Hezkuntza Zientziak Fakultateak (HUHEZI) elkarlanean sortu eta garatuko dute. Ekimena 2022-2023 ikasturtean jarri da abian, eta hiru ikastetxeetako batxilergoko ikasleek parte hartzen dute, taldeka lan eginez. Beraz, ikastetxetik haratago, modu kooperatiboan erronka gisa aurkezten da.
STEAM eremuko bokazio eta asmo profesionalak suspertzeko eta ikasleen gaitasun zientifiko-teknologikoa garatzen laguntzeko, STEAM erronka erreala planteatzen zaie ikasleei, 4-5 pertsonako taldeetan, erronkari irtenbideak bilatzeko. Ikasleak motibatzeko gaitzeko lehiaketa-proiektu bat planteatu da, eta bertan azken ebazpena aurkeztu beharko diote epaimahaiari.

Aire garbia merkataritzarako ekimenaren jarduera nagusia da Bilboko Zazpi Kaleetako saltoki tradizional, historiko eta/edo artisauen aire-kalitateari buruzko neurketak egitea eta datuak lortzea, eta horiek lantokietako ingurumen baldintzei buruzko egungo baldintzetara zenbateraino egokitu diren egiaztatzea.

3. zikloko ikasleei saio gehiago eskaintzen dizkiegu aurten, horrela gela bakoitzak astero eta ikasturte osoan zehar STEAM-eko saio konkretu bat izaten ari dira. Saio hauetan aurreko urteetan landutakoari jarraipena ematen diogu, eskolan egunero sortzen zaizkigun arazoentzako erantzun desberdinak proposatuz. Adibidez, Microbit- plaken bitartez eskolako leku desberdinen zarata, tenperatura eta argi maila neurtu ditugu. Ondoren hauen maila desegokiek sortutako arazoei konponbide desberdinak proposatu dizkiete ikasleek, sentsoreak programatuz edo moldaketa txikiak eginez.

Proiektua batez ere Lehen Hezkuntzako etapari zuzenduta egon da. Etapa honetako ikasleak, hilabete batean zehar, gai berdina jorratzen egon dira, hau da, aldaketa klimatikoa, eta ziklo bakoitzak gai honen inguruko atal txiki bat landu du. Ondoren, aipatu bezala, ziklo bakoitzak egindako lana gainerako zikloei aurkeztu die. Bukatzeko, eskola osoak, Haur eta Lehen Hezkuntzako etapek, lip dub bat egin dute.

Ameztu Jaizkibel” Talaia BHI ikastetxeak, Aranzadi Zientzia Elkartearekin eta Gipuzkoako Foru Aldundiarekin elkarlanean garatutako proiektu berritzailea da. Eskola inguruan kokatua dagoen Jaizkibel Kontserbazio Bereziko Eremuko (ES2120017) arazo egoera erreal bat kontuan izanik, biodibertsitatearen garrantziaz, bertako basoen kontserbazioan gizakiak joka dezakeen paperaz eta teknologiek horretarako eman dezaketen laguntzaz jarduten duen ikerketan oinarrituriko proiektu partehartzaile, ekintzaile eta zabala da.

Colegio Vizcayak joan den ikasturtean hasitako STEAM proiektuarekin jarraitu eta aurrera egin du. Proiektu hori STEAM Euskadi Sarien 2. edizioan aurkeztu zen. Gaur egun, ikasle talde berri batek gidatzen du proiektua, guztiak emakumeak, vermikonpostaje-prozesuaren ardura dutenak, orain ikastetxean ezarritako errutina bat. Aurtengo helburuen artean prozesu hori hobetzea, zizare-humusaren laginak biltzea eta aztertzea eta berotegiko laboreetan erabiltzea daude. Halaber, komunikazio zientifikoko trebetasunak sustatu nahi dira, aurkezpenen eta zientzia-azoka baten antolaketaren bidez. Gainera, familiei etxean antzeko praktikak egitera gonbidatzen zaie. Proiektuak zientzian interesa piztea, herritarren erantzukizuna sustatzea eta autonomia, sormena, pentsamendu kritikoa eta komunikazioa bezalako trebetasunak garatzea du helburu. Nahiz eta aurreko edizioan parte hartu, proiektuaren aurrerapen esanguratsuak kontuan hartzekoak direla uste da, eta ikerketa taldearen bideo bat erantsi da, aurrerapenak irudikatzeko.

Aurkezten den ekimena Lantziegon kokatzen da. Ezaguna denez, herriko eta kuadrilla honetako jarduera ekonomiko nagusia laborea eta ardoa dira. Bertako biztanleek, haurrak barne, barnetik bizi dute errealitate hori, arnasten dute; oso hurbileko errealitatea da. Proiektuaren helburua ikasleak ardogintzara hurbiltzea, ezagutaraztea eta ardogintzak duen kutsu zientifikoa ezagutzea da. Ardoa upategi batean egin dugu eta prozesu osoa kuadrillako aldizkariak eta irratiak jarraitu dute. Bertako labore eta ardo ekoizleekin, ikerketaz eta ikaskuntzaz betetako topaketa bat izan dugu, eta haien lana gertutik ezagutu eta ulertu dugu, ardoa egiteko prozesua aztertuz.

Proiektu honetan, ikasleen ikaskuntza-ardatzak ikasgelan garatzen dituzten proiektuak, ikerketa zientifikoa eta teknologikoa izan dira, bereziki diseinua, robotika, programazioa eta artea. DBHko eta Batxilergoko bi ziklok parte hartu dute, desberdintasunak eta curriculuma kontuan hartuta, eta beti institutuaren bizi-kalitateari begira, berrikuntza zientifiko-teknologikoaren bidez. Besteak beste, RomoTxikiren patioa gauzatu dugu, eta ekimen horrekin hezkuntza-jolastokia izatea lortu dugu, ginkanabat sortuz (gorputzak mugitzeko), mahai-jolas desberdinak irudikatuz. Hondakinen bilketa ere egin da, hondakin organikoei erabilera berria emateko, adibidez.

Ikerketan, zientzian eta teknologia munduko emakume profesionalek gauzatutako Sentsibilizazio- eta orientzaio-ekintzeta oinarritzen den INSPIRA proiektuaren bultzada aprobetxatuz, ikastetxeko nesken artean bokazio zientifiko eta teknologikoa sustatzeko autoEZTIMA STEAM proiektua diseinatu da.

Cansat Euskadi, Europako Espaziorako Agentziak (ESA) egiten duen proposamen bati helduaz EAEn ospatzen den txapelketa zientifiko, teknologikoa da. CAN= lata SAT= satelite.

Jasangarritasuna eta elikadura ohitura osasungarria konbinatzen dituen proiektua, STEAM ikuspegitik. Proiektu honen helburua ez da soilik ingurumena lantzea, elikadura ohitura osasungarriak bultzatzea, lehengaien ekoizpen tradizionalera hurbiltzea talde lana eta komunikazioa sustatzea ere, helburu eta onura ditu. Baina helburu nagusietako bat, Ingurugiro Hezkuntzako oinarrizko edukiak lantzea da. Proiektuetan oinarritutako ikaskuntza STEAM ikuspegiarekin konbinatzeko asmoz, eskola baratza eta oilotegi txiki bat bezalako baliabide interesgarri eta bizigarriak erabiliko ditugu.

STEAM proiektu honen oinarriak metodologia aktiboa, diziplinartekotasuna eta ikasleen IKTen gaitasun-garapena dira. Ikastetxearen plan estrategikoaren barruan integratutako proiektua da, eta, beraz, ikasturtean zehar aktiboa. Robotikak eta programazioak irtenbide sortzaileak asmatzea, programatzea, eraikitzea eta hobetzea ahalbidetuko digu. Baina, batez ere, STEM lanbide zehatzetan hastea sustatzea, ikerketa, zientzia eta teknologia munduko ikasle profesional eta trebeek gauzatuz.

Bigarren mailarako ezarritako egoera eta helburu hori aprobetxatuz, “peer tutoring” metodologia erabiltzea erabaki genuen (haurrek elkarrengandik ikasten dute eta irakaslea prozesuaren gidari bihurtzen da). Horren bidez, Lehen Hezkuntzako 6. mailako haurrak trafiko-arauei eta trafiko-seinaleei buruzko oinarrizko ezagutzak izateko prestatu dira. Trafiko-arauak ez betetzearen ondorioak ere landu ditugu, hala nola istripuak eta isunak. Gainera, oinezkoek, txirrindulariek eta gidariek aurre egin beharreko arriskuez jabetu dira, eta nola saihestu jakin dute. Errepidean arduratsuak eta seguruak izatearen garrantzia uler dezatela azpimarratu dugu, beren burua eta gainerakoak babesteko. 

BIZI-STEAM proiektuan COVID 19-aren bilakaeran karbono dioxidoak gure airean duen eragina ikusi da. Proiektuan klima aldaketa aspektu ezberdinetatik lantzen da eta emakume zientzialariek gai honen inguruan egindako lana eta ekarpena ikertuko da. Hemendik abiatuta CO2 neurgailuak eraikitzen dira eta haietatik lortutako datuekin gure airea aztertu eta ondorioak aterako dira.

«Burmuinak martxan» Elgoibarko Herri Eskolako LH6ko ikasleen eta herriko IMH (Instituto Maquina Herramienta) ikastetxe aurreratuko ingeniaritzako ikasleen artean gauzatzen den proiektua da. Parte hartzen duten ikasleek ikaskuntza-zerbitzuan oinarritutako proiektu zientifiko teknologikoa egingo dute, ikasturteko hiruhileko batean ikaskuntza kooperatiboa eta hezkuntza-ebaluazioa aplikatuz.

ETXE BIOKLIMATIKO ETA ADIMENDUNEAN ikasleei planteatzen diegu eraikuntza arkitektonikoko enkargu bati irtenbiderik onena eman behar izatea, oso zehaztapen zehatzekin: teknologia domotikoa txertatuta dagoen etxebizitza bioklimatikoa 3Dn diseinatu, programatu eta ekoiztea. Helburua da ikasleek STEAM gaitasunak eta trebetasunak eskuratzea eta garatzea, ikaskuntza aktibo, esanguratsu, kooperatibo eta proiektukako ikaskuntzan oinarritutakoaren bidez.

STEAM proiektu hau elkarlanean garatu da Social Science eta Technologies irakasgaietatik, eta ilargi-kanpamentu bateko bizi-baldintzak ikertzea izan du helburutzat, hura osatzen duten osagai nagusiak 3Dn diseinatzea eta prototipo fisiko bat eraikitzea izan da, material birziklatuak erabiliz eta 3D inprimaketa txertatuz.
Prozesu osoan zehar, ikasleek hainbat rol hartu behar izan dituzte eta hainbat lanbide-profiletako zereginak bete: ikertu, eskalak kalkulatu, bozetatu, 3Dn diseinatu, prototipo fisiko bat eraiki, bideoak eta idatzizko txostenak egin…

CONSERVE TO PRESERVE lemapean, ikastetxeko ikasleek STEAM jarduera desberdinak egiten dituzte; DBHko 1. mailako ikasleek natura eta biodibertsitatea lantzen dituzte, DBHko 2. mailan kristalizazioari buruzko lehiaketa egiten dute, DBHko 3. mailan eraginkortasun energetikoa, robotika eta pentsamendu konputazionala lantzen dira eta DBHko 4. mailan Greenpower proiektuan parte hartzen dute.

Gure proiektua gure egungo errealitatea hobeto ezagutzean datza, matematika, natur zientziak (gehienbat kimika), informatika eta teknologia ikasgaietako hezkuntza-edukiak erabiliz. Proiektua sintetizatu eta bateratzeko, informazio-panelekin erakusketa bat egingo da. Azken jarduera honekin, plastika eta arte grafikoak ikasgaia gehituko diogu proiektuari. Erakusketa ikasleek gidatu eta azalduko dute. Helburu nagusia hezkuntza eta prestakuntza zientifiko-teknikoa sustatzea da, STEAM eremuan asmo profesionalak sortzea, etorkizuneko erronken aurrean ikasleak behar bezala prestatzeko.

Iaz, STEAM proiektu bat abiarazi zen DBHko 2. mailan, eta, ebaluatu ondoren, hobetu beharreko arloak identifikatu dira 2022-23 ikasturterako. Proiektuaren gogobetetze orokorra handia izan zen, balorazio positiboen % 75 baino gehiagorekin. Proposatutako hobekuntzen artean, proiektuaren irakasgai guztiak ebaluatzeko errubrika orokor bat gehitzen da, hezkuntza-araudi berrietara egokituz eta gauzatze-denborak egutegi zehatz baten bidez hobeto kontrolatuz. Proiektuaren hasieran aldaketak egingo dira, eta gelako hitzaldiak aukeratuko dira, genero-ikuspegiari hobeto begiratzeko hitzaldi orokor baten ordez, eta egutegi berri bat ezarriko da, denbora-arazoak saihesteko eta proiektua planifikatuta zegoen bezala ixteko. Gainera, proiektua beste modu batean hasteko eta amaitzeko asmoa dago, prozesua laburbiltzen duen bideo batek markatuta.

Proiektu honetan, musikako DBHko lehen urteko ikasleek musika-notak eta pentagraman duten kokapena bereizten ikasi behar dute. Musika-hizkuntzaren oinarrizko kontzeptu horien ikaskuntza errazteko, pentagramaren azterketa jolas bihurtu nahi du proiektuak. Erronka bat aurkeztu zaie Teknologia Industrialeko Batxilergoko 2. mailako ikasleei, DBHko 1. mailakoei lagun diezaieten, pentagrama ikastea erraztuko duen sistema bat diseinatuz eta eraikiz. Ikasturtean zehar, proiektuaren etapa gehienak egin dira: ikasleek ikerketa bat osatu dute, beste irakasgai batzuetako ezagutzak aplikatuta (fisika = akustika, musika), txosten bat sortu dute eta aurkezpenak prestatu dituzte. Azken urratsa da sistema musika gelan instalatzea eta DBHko 1. mailako ikasleentzat martxan jartzea.

DRON Txapelketa Proiektuan, ikasleek elkarlaneko diziplinarteko proiektu honetan bildutako proiektu txikiak egingo dituzte. Droneak sortzeko prozesuan zehar, ikasleek hainbat esperientzia zientifiko ikusteko aukera izango dute, azken proban lehiatzeko eta prozesuan zehar hartutako kezkak azaltzeko aitzakiarekin. Ikasgelan izan ohi dituztenetatik urrun dauden esperientziak, alderdi zientifiko profesionaletara hurbiltzeko aukera ematen dietenak.

E! COVID proiektuak Erandioko DBHko 3. mailako ikasleak pandemiaren ondorioen inguruan sentsibilizatzea du helburu, bai tokian-tokian, bai oro har. Besteak beste, azalpen zientifikoetarako arnas aparatu bat eraikitzea, gaixotasunak aztertzea eta PCR bezalako detekzio-teknikak. Pandemiaren inpaktu ekonomiko, emozional eta sanitarioan zentratzen da, Erandioko Udalaren laguntzarekin eta emakumearen zereginari arreta berezia eskainiz, estresari buruzko hitzaldi bat barne. Proiektua herritarren zientziaren eta genero-ikuspegiaren ikuspegitik nabarmentzen da.

Duela lau urte hasi zen, eta Haur Hezkuntzatik eskola osora hedatu zen, zientziara eta emakume zientzialarien aintzatespenera bideratuz. Besteak beste, Zientziaren Astea, pandemiaren murrizketetara egokitua, non ikasleek beste klase batzuek prestatutako bideoetan oinarritutako esperimentuak egiten dituzten, eta Emakume Zientzialariak ekimena, figura garrantzitsuak nabarmentzen dituena eta Euskal Herriko Unibertsitatearekin elkarrizketak eta kolaborazioak antolatzen dituena mikroorganismoak aztertzeko.

El proyecto de 2º de ESO involucra diseñar y optimizar un invernadero, considerando aspectos como temperatura, materiales, riego y humedad. Se integra en asignaturas como matemáticas, tecnología, plástica y ciencias naturales. Se planea mejorar anualmente con la experiencia previa y los resultados serán publicados en la web del colegio por estudiantes de 4º de ESO.

Gure STEAM proiektuak ikasleak zientzia eta teknologia eramuetara hurbiltzea du helburu, gizartean alor horietan lan egiten duten erakundeak eta pertsonak ezagutuz. Horretarako, DBH etapako maila guztietan gutxienez proiektu espezifiko bat lantzen dugu. Herriko arazo bati, taldeka, konponbidea topatu; ez-ohiko problemak ebatziz, sormena, pentsaera dibergentea, eta egoera berriei aurre egiteko trebezia landu; tresna bat diseinatu gure eguneroko biziza erosoago izan dadin; ikerketa zientifiko batetik abiatuz, ikasleen ezagutza handitu eta, azkenik, kirol izaera duen lehiaketa batean parte-hartu, erronka tematiko bati erantzunez.

2020-2021 ikasturtean Elgoibarren hasi zen proiektuak, Udalarekin eta tokiko dendekin lankidetzan, DBHko 3. mailako ikasleak emakume zientzialariei buruzko jardueretan inplikatu zituen. Emakume Zientifikoaren Egunerako dendetan erakutsitako aurkezpenak eta QR kodeak sortu zituzten. Aire zabaleko ibilbideak eta jarduerak barne hartu zituen, hainbat hezkuntza mailatara egokituz. 2021-2022 ikasturterako, berrikuntzak planifikatu ziren, hala nola muralak eta profesionalen bisitak, emakumeek zientzian duten ikusgaitasuna ardatz hartuta.

Proiektu honen bidez, DBHko 3. mailako ikasleak kontzientziatu nahi dira Garapen Jasangarriaren Helburuak (GJH) lortzearen garrantziaz, gure planetaren eta bertan bizi garen izaki bizidunen zaintzaren eta hobekuntzaren partaide aktibo bihurtuz. Gure ikasleen artean STEM bokazioak inspiratzea bilatzen du, diziplina horien garrantzia eta proiekzioa azpimarratuz.

Se realizarán talleres de STEAM para estudiantes de 3 años a 6º de primaria durante todo el año con una sesión semanal variando según la edad. Los talleres abarcan Ciencia, Robótica, Creatividad y Pensateka con metodologías como gamificación y aula invertida. Los objetivos incluyen fomentar conocimientos científicos y tecnológicos, pensamiento crítico, creatividad, confianza en estudiantes, especialmente niñas, en STEAM, conciencia interdisciplinaria y romper estereotipos científicos.

Gure proiektuan ikasleek gosarian eta hamaiketakoan kontsumitzen dituzten produktu motak aztertzen dira. Horretarako, webgune bat diseinatu genuen, eta bertan, 15 egunez, irentsitako elikagaiak jasotzen dituzten inprimakiak agertzen dira. Ondoren, lortutako datuak aztertu eta emaitzak ateratzen dira. Horien bidez, kontzientziazio-kanpaina bat egiten da, bai ikasleen artean, bai haien familiekin. Azkenik, alternatiba osasuntsuak bilatzen dira eta zentroan banatzen dira.

Haur-hezkuntzako 5 urteko geletako eskola-baratzeko proiektuak jasangarritasuna eta ohitura osasungarriak barne hartzen ditu, STEAM ikuspegiarekin. Ingurumenaz heztean, elikadura osasuntsua sustatzean eta talde-lana eta komunikazioa bezalako trebetasunak sustatzean oinarritzen da. Baratzeko jarduera praktikoen bidez, ikasleek zientzia, teknologia, arte eta matematikako kontzeptuak esploratzen dituzte, eta, bitartean, elikagaien hazkuntzari eta problemak ebazteari buruz ikasten dute lankidetza-ingurune batean. Proiektu honek ingurumen-hezkuntzari ere laguntzen dio, baratzea ikaskuntza integralerako diziplinarteko baliabide praktiko bihurtuz.

Erronka hau ESERO proiektuaren “Espazio-ontzien ingeniaria” unitatearen itzulpen nahiz moldaketa bat da. Espazioko nabigazioa abiapuntutzat hartuta –ikasleei biziki interesatzen zaien gaia baita–, azaltzen da materialen propietateak aztertzea funtsezko zeregina dela espazio-ontziak diseinatzeko, eta ikasleei proposatzen zaie ESA-European Space Agency erakundeko ingeniariei espazio-ontzia eraikitzeko materialik onena aukeratzen laguntzeko. Proposamena aurrera eramateko Creativeland enpresakoek utzitako kit-a erabili da.

“Estrategia Funghi” perretxikoak kafe-ostikoak erabiliz lantzen dituen eskola-proiektua da, bigarren hezkuntzako eta batxilergoko ikasleei ekologia eta ekonomia zirkularra irakasten diena. Biologia, Teknologia eta Ekonomia bezalako diziplinak barne hartzen ditu, eta prozesua optimizatzeko fase esperimentaletatik igaro da. Birziklatzeari eta hondakinak berrerabiltzeari buruz kontzientziatzea du helburu ekimenak, gazteak buru dituen kontzientziazio-kanpaina baten bidez.

Proiektu honen xedea energia iturri berriztagarriak erabiliz eta etxearen arkitektura (orientazioa, isolamendua, kokapena,..) kontutan hartuz, etxe jasangarri bat diseinatu eta eraikitzea da. Honetaz gain, etxearen automatizazioa instalatuko da.

Elikadura osasungarria ikastolan gure oinarrietako bat dela kontuan hartuta, proiektu honen helburua 5 urteko ikasleek fruta egunetako (astearte eta ostiraletako) haziak batzea eta horiekin esperimentu ezberdinak egitea izan da. Horrela, ardatz hori jarraitua denez, ikasturtearen amaierara arte gozatu ahal izango dugu, eta ondorioak behatu eta aldi berean ebaluatu. Metodo zientifikoa aplikatuta, hainbat hipotesi formulatu ahal izan dituzte, eta ondorioak eta emaitzak alderatu. Horrela, gaitasun zientifikoak eta matematikoak indartzeko aukera izan dute.

Lehen batxilergo teknologikoko ikasleei zuzenduta dago. Ikasleek ibilgailu bat martxan jarri beharko dute. Baina ibilgailuaren pieza guztiak ez daude prest eta lehen pausu bezala ibilgailuari falta zaizkion pieza garrantzitsuak nola DISEINATU hausnartu beharko dute. Diseinua pentsatuta dutenean SolidEdge softwarea erabiliz piezak ordenagailuan marraztu eta 3D inprimagailuan inprimatu beharko dituzte. Ondoren ibilgailuari motorra jarri eta Arduino programazioari esker ibilgailua martxan jarri beharko dute.

Aurkezten dugun ekimenaren ardatza Wedo 2.0k Lehen Hezkuntzako 3. eta 4. mailetan egindako lana da, eta ondoren First Lego League Jr. 6 hilabeteko iraupena du (iraila-otsaila). 2019/2020 ikasturte honetan, FLLk proposatutako Boomtown Build proiektua garatu dugu. Bertan, gure ikasleek hiri jasangarria, irisgarria, erresistentea eta ingurumena errespetatzen duena eraiki behar izan dute. Helburu nagusia pentsamendu konputazionala modu berritzaile eta sortzailean lantzea izan da, problemak konponduz eta taldean lan eginez.

Oso emakume gutxi dago zientzia eta teknologiaren arlo batzuetan. Ez dugu emakumezko ERREFERENTE askorik ezagutzen zientzian eta teknologian. Helburuak: Zientziarekin eta teknologiarekin lotuta dauden lanbideak hobeto ezagutzea eta pertsona/lanbide/ikasketa horiei lotuta dauden estereotipoak identifikatzea. Horrez gain, zientziaren eta teknologiaren historian lan egin duten eta gaur egun egiten duten emakumeak ezagutzea. Zientzia eta teknologiako erreferente hurbilak izatea.

Ekimenaren helburu nagusia Robotikaren bitartez curriculum edukiak era dibertigarri, eroso, desberdin eta aberasgarri batean ikastea: eguneroko erronkak gainditzea, arazo egoerak erabiltzea matematikako konzeptuak errez lantzea eta sakon barneratzea, mota desberdinetako gaitasunak lantzea, talde lanean aritzea, sormena eta autonomia lortzea, eta ahozko eta idatzizko hezkuntza bultzatzea.

Kid’s Kit-Car proiektuak STEAM alorrarekin loturiko konpetentzia teknikoak sustatzeko xedea du. Azken helburu argi bat duen proiektua dugu berau, auto elektriko batekin lasterketa batzuetan parte hartzea. Horretarako, proiektuaren bidez lasterketetan parte hartu ahal izateko aitzakiarekin, ingurugiroarekiko jasangarriak diren kotxe elektrikoak diseinatu, eraiki eta finantzatu behar dituzte ikasleek.

Helburua eskolako inauterien gaia eta ikasle hauen mozorroa kontutan hartuta,(iaz itsasoa/piratak eta aurten musika estiloak/kariokak) inauterietako desfilerako ibilgailu egokituak edota mozorroentzako apaingarri mekanikoak sortzea da, mugikortasunetik hasita, G.E.eko ikasleen baldintza eta beharrei guztiz egokituak.

 “GALAXIAKO ZAINDARIAK” STEAM proiektua DBH 3. mailan garatu genuen. Maila honetan ikasleek lehen aldiz Biologia-Geologia eta Fisika-Kimika ikasgaiak, biak ikasturte berean, ikasten dituzte eta horrek proiektua erabateko ikuspuntu zientifikoarekin lantzen lagundtzen du. Gainera gure ikastetxean maila honetan errefortzuko irakasle bat dugu astero (bi astean behin ikasgai bakoitzean); honek aukera ezin hobea ematen du taldeak banatzeko eta, besteak beste, ikasleak talde txikiagotan laborategira eramateko edo gelan ikerketa proiektuak garatzeko. 

Proiektu horrek aukera emango die ikasleei laborategia ezagutzeko, hezkuntza integratua jasotzeko eta beste agertoki batzuetan ikusteko. Beraiek bihurtuko dira protagonista, eta hainbat lehiaketatan parte hartzeko aukera izango dute, hala nola Zientzia Azokan, UPV/EHUko kristalografia lehiaketan, etab. Proiektuarekin lortu dugu irakatsi eta ikasteko prozesua funtzionala izatea, eta ikasleek jakingo dute zer ikasten duten, nola eta zertarako une oro. Gure helburua da ikasle trebeak eta bizitzarako prestatuak izatea. Proiektuak maila ezberdinetan egiten diren ekintzak batzen ditu, DBHtik hasi eta Batxilergoko 1. mailan amaituz, besteak beste: Suuziren fabrika, Gu protagonistak, Atomoak dantzan, Matilda gehiagorik ez, Bio eta nola?, Kimika apur bat arte esku bete,…

Gizartean izandako aldaketa teknologikoen eta Euskadiko obesitatearen hazkundearen ondorioz, 2020-2021 ikasturtean proiektu bat garatu zen gorputzaren indarra erabiliz gailuak kargatzeko. Horretan, maila desberdinetako ikasleek eta irakasleek parte hartu zuten, zientzia eta teknologiako emakumeei buruzko ikuspegi bereziarekin. Zailtasunak zailtasun, “STEAM Egun” batean aurkeztu zen eskola-komunitatera, aurrerapenak poster eta bideoen bidez eta bizikleta erakusle baten bidez erakutsiz. Proiektua hezkuntzako STEAM programan sartu zen, eta MAIER enpresa izan zuen laguntzaile.

Greenpower diziplinarteko proiektu bat da, non ikasleek, batez ere, STEAM ikasgai bakoitzaren diziplina-konpetentziak garatzen dituzten, aldi berean eta proiektu komun baten bidez integratuta: Greenpower Iberiako lasterketetan parte hartzeko auto elektriko eta ekologiko bat eraikitzea.

GU ALDATZEN, ALDAKETA GARA nerbio sistemaren eta ugalketa funtzioaren azterketatik abiatuta, KONTZIENTZIAZIOA ETA TOLERANTZIA SUSTATZEKO proiektuaren izena da. Artxandape ikastolako Lehen Hezkuntzako 6.mailako irakasle taldeak zuzentzen du. Irakasleek emandako prestakuntza-saioen bidez eta ikasleen ikerketaren bidez, sexuen araberako eraikitako rolen inguruan dituzten aurreiritziak alde batera uzten dira, bizi garen mundu anitzaren partaide izateko. Prestakuntza horrek talde eragile bihurtzen ditu eskuratutako ezagutzak gainerako ikasleei eta familiei zabaltzeko eta sentsibilizatzeko eta egunerokotasunean bizi diren injustiziak saiesteko eta salatzeko.

Proiektuaren azken produktua 4 abiadurako haizagailu bat eta gelditzeko botoi bat eraikitzea da, mblockean programatua eta Arduino UNOn garatua. Haizagailuaren kontrola birtuala da eta ordenagailu batetik eragiten du. Horretarako, ikasleek botoiak diseinatu eta behar bezala programatu behar izan dituzte.

Lehen Hezkuntzako bosgarren mailako ikasle talde baten helburua eguzki-sistemaren irudikapen erraldoi bat egitea da, maketa handi bat eraikiz. Hala ere, ikastetxearen ikaskuntza gidatzen duen helburu hori zati batean garatu eta aldatuko da ikaskuntza-prozesuan, eguzki-sistema eskalan irudikatzeko beharrak zentzua hartzen baitu.

Proiektuak Robotika, Gizarte Zientziak, Natur Zientziak, Gaztelania, Euskara eta Matematika irakasgaiak hartzen ditu barne. Ikasleek hiriaren maketa egin beharko dute, hasieran azaldutako arazoaren konponbidea islatzeko. Hau da, berriztagarriak ez diren energien ordez berriztagarriak jarri beharko dituzte, eta horrela hiri garbia lortuko dute. Proiektu osoan zehar, gure ikasleek arazoari ahalik eta irtenbiderik onena aurkitu beharko diote.

Ekimena hidroponiaren, akuaponiaren eta aeroponiaren erabileran oinarritzen da, STEAM hezkuntza aberasteko, emakumeak zientzian eta teknologian duen papera nabarmentzeko eta Garapen Jasangarriaren Helburuetan lan egiteko. 2019-2020 ikasturtean hasi zen, hasieran Batxilergoko ikasleei zuzenduta, DBHra hedatzeko planekin. Proiektuak laborantza-sistema horien hainbat alderdiri buruzko ikerketa eta azalpenak biltzen ditu, hala nola ingurumen-faktoreak, ziklo biologikoak eta hainbat landare- eta animalia-espezieren eskakizunak. Askotariko hazkuntza-metodoak eta material birziklatuak erabili dira, baita 3D inprimagailuko diseinua dutenak ere. Zenbait alderdi, hala nola proiektuaren argiztapena eta jarraipen zehatza, ezin izan dira ezarri, baina teknika horiek paisajismoarekin eta lorategi bertikalekin duten harremanari buruzko online ikerketak egiteko asmoa dago, bai eta datorren ikasturterako datuen analisia eta hobekuntza-proposamenak egiteko ere.

Ikasleek kodigo bidez programatzen ikasten dute gustoko dituzten ekintza ezberdinak eginez. Urtero lan ezberdinak egiten ditugu, arlo bakoitzean… Maila bakoitzean zailtasuna handituz goaz baina beti kodigo bidez programatuz, hizkuntza berri bat ikaten dute, etorkizunean oso lagungarri izango zaiena, programazioa. Maila izugarriarekin bukatzen dute DBH etapa. 

El proyecto “El huerto escolar”, desarrollado en un centro educativo con espacio verde y praderas, integra el cultivo de plantas y hortalizas como recurso educativo interdisciplinario, abarcando desde infantil hasta primaria. Centrado en la metodología STEAM, promueve competencias transversales, la iniciativa, curiosidad y soluciones creativas. Se enfoca en el amor y respeto por la naturaleza, educando sobre reciclaje, reutilización y reducción del consumo. Incluye a toda la comunidad educativa, combinando áreas como Ciencias Naturales, Sociales, Lenguas y Arte en actividades prácticas. El ciclo anual del huerto abarca desde la siembra hasta la recolección y degustación de productos, fomentando el trabajo en equipo y valores como la igualdad y esfuerzo personal.

Proiektu honen helburua etxebizitza estandar baten maketa (2D, oinplanoan ikusita) diseinatu eta eraikitzea da, eta, bertan, 220v-ko mekanismoekin eta kableatu errealarekin instalazio elektriko bat egitea. Bigarren fasean, ikasleak instalazio elektrikoa elikatuko duen panel fotovoltaiko bat instalatzeaz arduratu dira.

Ebaluazioan proiektuen bidez landu dituzten edukiak eta trebetasunak ospatzen dituzte Ikasjaian, eta familiekin ere partekatzen dute une gogoangarri hau. Gaur egun, Haur eta Lehen Hezkuntzan sei proiektu egiten ditu ikasturte bakoitzean, eta DBHn hiru. Proiektu horietan curriculum-edukiak jasotzen dira sekuentziatuta, eta gaitasunak ere lantzen dira, taldean lan eginez, ikasleek komunikatzen, ikasten eta pentsatzen ikas dezaten, ekiten ikas dezaten, izaten ikas dezaten eta bizikidetzaren zeharkako gaitasunak indartu ditzaten. Proiektuak amaitzeko, Ikasjaia deitzen dugun eguna antolatzen dugu, eta, beraz, ikasturte bakoitzean sei Ikasjai egiten dira.

Ikerketa Faktoria 3DBH-ko ikasleei zuzendutako ikasgai bat da. Pentsamendu zientifikoa, metodo zientifikoa ulertzea eta edozein proiektu zientifiko burutzeko dauden fase ezberdinez jabetzea eta bereganatzea du helburutzat. Horretarako, proiektu zientifikoaren gaiaren inguruko zientzietako kontzeptuak ulertu eta bereganatu beharko dituzte. Aurten orain arte egin ez diren FISIKA eta KIMIKAKO esperimentazio berriak burutu dituzte, klase normal batean egingo ez lituzketenak, izan ere, espazioko egoerak aztertzeko, simulatzeko eta alderatzeko eginak daudenak. Hau da, curriculum-etik kanpo gelditzen diren simulazio, esperimentazio eta ikerketak egiten dituzte.

STEAM proiektuaren helburu nagusia gure ikasleak metodo zientifikoan inplikatzea da, ikerketa zientifiko eta teknologiko errealak garatuz. Ikasleak ikertzaileak izango dira, esperimentazioa etengabe bilatuz eta hausnarketa aktiboa sustatuz.

Se trata de un proyecto astronómico donde se trabajan todas las materias. En el diseño del proyecto y mientras trabajamos mantenemos una estrecha relación con la Asociación Astronómica Betelgeuse de las Encartaciones. El proyecto consta de diversas actividades; maqueta, mitología, línea cronológica, observación astronómica, orientación, fotografía, exposición y contacto con astrofísicos y astrónomos.

San Juan Ikastetxean beti gure gizartean gertatzen diren aldaketetara egokitzen saiatu gara. Teknologia berriei dagokienez, IKT (informatika sortzailea) proiektuan murgilduta gaude. Horren bidez, gaitasun digitala garatu nahi dugu esparru guztietan, curriculumera egokitutako STEAM gaitasunak garatuz.

FIRST ® LEGO ® League Explore 6 eta 9 urte bitarteko umeentzako hezkuntza programa bat da, zientzia eta teknologiako bokazioak sustatzen dituena STEMeko eta robotikako ikasketa esperientzien bitartez. Taldeek hiru erronka dituzte aurrez aurre: gai jakin batekin lotutako eguneroko arazoen konponbideei buruz ikertzea eta hausnartzea, LEGO robot bat eraikitzea eta programatzea, haiek zehaztutako erronka bat gainditzeko, eta haien trebetasunak eta ikaskuntza ebaluatzen dituen azken txapelketa batean parte hartzea. Proiektu hori curriculumean integratu zen Lehen Hezkuntzako 4. mailako arloetan, diziplinarteko ikuspegiarekin. 2021-22 ikasturtean, hiru taldek parte hartu zuten Innobasquek Mondragon Unibertsitatean antolatutako programa honen “Cargo Connect” edizioan.

Proiektuak honako helburu estrategiko hauek ditu: bat, Zientziaren irakaskuntzatik abiatuta ikasgelako metodologiari buruz hausnartzea, eta bi, STEAM proiektuak garatzea bizitzako hainbat esparrutan, bokazio zientifikoa sustatuz eta genero-ikuspegia kontuan hartuz. Proiektu hau garatzeko, zientzia, artea eta matematika arloak konbinatuko ditugu, eta metodologia aktiboa izango da, oro har, erabiliko dena.

Proiektua hasi zen ikasgelan inurritegi bat jasoko genuela eta hilabete batzuetan zaindu behar genuela esanez. Orduan, egin beharreko ikerketa batzuk planteatu genituen, eta egindako ikerketaren bidez lortutako informazioarekin formatu fisiko eta digitaleko materialak ekoitzi ditugu, gure lana azaltzeko. Inurritegiaren bilakaerari eta egokitzapenari buruzko eguneroko bat ere egin dugu, eta ikusi ditugun aldaketak idatzi ditugu bertan.

Proiektu hori DBHko 2. mailan lantzeko diseinatu zen, STEAMen gaitasunak garatzeko, arlo horretan interesa sustatzeko eta eremu hori neskentzat erakargarri bihurtzeko. Fisika-Kimika, Teknologia eta Adierazpen Artistikoa irakasgaiek parte hartzen duten proiektu bat diseinatu zen, «Nola lortu mundu jasangarriagoa ?» galderan oinarrituta. Energia lortzeko bideak aztertzen dira, bereziki energia elektrikoa, emakumeen ekarpena aztertuz. Azkenik, energia berriztagarriak erabiliz funtzionatzen duten maketak diseinatu eta eraikitzen dira, ahal den neurrian material birziklatuak erabiliz eta neskek prozesu honetan guztian parte har dezaten lagunduz.

Jolasen azoka/ JostaIurreta/ IurreToys 2019. urtean jaio zen, Fabrikazio Mekanikako eta Automozioko ikasleek egindako lan asko txatarran eta inongo erabilpenik gabe bukatzen zutela ikusita. Bestaldetik ikasleek betidanik egiten dituzten lanei ikusgarritasuna ematea izan zen helburua, lan horiei balioa ematea eta egindakoaren harrotasuna sortzea. Ateratako dirua irabazi asmorik gabeko elkarteren bati ematea ere hasierako oinarrietako bat izan zen.

Elektrizitatea poltsikoan, energia eta kontzeptu horrekin erlazionatutako gaiak oso garrantzitsuak dira oraingo gizartean. Energia beharrezkoa dugu hainbat gauza egiteko, eta energia naturan dauden materietatik ateratzen dugu. Baina energia berriztaezinak agortzeko arriskuan daude; horregatik, energia berriztagarriek duten garrantziaz ohartaraziko ditugu gure ikasleak. Eguzki-energia erabiliz mugikorrak kargatzeko plakak diseinatu eta eraikiko dituzte.

Kurtzebarri eskolako ortu zientifikoa ikastetxean erroturik dagoen proiektu bat da. Udalak emandako lur sail berri batean ekin diogu proiektu honi eta zentzu pedagogiko sakonago bat eman asmoz ikuspegi berri batekin ari gara lanketa egiten; haur hezkuntzakoen partaidetza, hazitegia, negutegia edota ikasle guztiei egokituta, gure konposta sortuz eta etorkizunera begira ureztatze eta ekoizpen jasangarriago eta eraginkorrago bat bultzatuz. Lurra nola goxatu, lurraren ezaugarriak, drenaia, pha… aztertu eta era egokian jarri beharra dago.

Jarduera honetan ikasleek inguruko arazo bat atzematen dute, kasu honetan inguruko errekastoa, eta, ondoren, aurkitutako errealitateak konpontzeko edo hobetzeko planteamendu bat egiten da. Jardueraren hasieran, errekaren eta haren ingurunearen azterketa zehatza egiten da, landa-koadernoetatik hasi eta uraren egoera neurtzeko kitaraino (ph, tenperatura, uhertasuna…). Proiektuaren helburua metodologia aktiboetan oinarritu da, eta, horretarako, CBL (Challenge based learning) metodologia baten parametroen arabera lan egin dugu. Arazoa detektatu ondoren, talde/gela bakoitzak soluzio edo prototipo baten proiektua garatu du.

Zigarro-puntak ez dira haziak, eta ez dira desagertzen. Tabako-zigarrokinak birziklatzea (funtsean zelulosa-azetatoa dira) eta tabako-zigarrokin horiek berrerabiltzea dute helburu. Horretarako, intsektizida bat, antioxidatzaile bat eta polimero birziklatu berri bat atera ahal izango ditugu.
Nabarmendu beharreko beste alderdi bat da Muskizen zigarrokin neurgailu batzuk instalatzea proposatzen dugula, zigarrokinak biltzeko; zigarrokin neurgailu horietan QR kode bat jar liteke, herritarrek proiektuari buruzko informazio gehiago eskuratu ahal izan dezaten.
Bestalde, gure hirietako edozein parke bat simulatzen duen beste esperimentu bat egin dugu, non hirugiharra landatu dugun, zigarrokinik gabeko loreontzi batean eta zigarrokinekin beste batean, eta emaitzak nabarmenak dira; zigarrokinek landareen hazkundeari eragiten diote.

Orain dela 8 urte egin genuen lehenengoz Lauaxeta Zientzia eguna. Ekimenak helburu zehatz hauek ditu: bokazio zientifikoa sustatzea, gazte ikerketa zientifikoak egitea eta ikerketaren garrantziak ohartzea, zientziarekin komunikazio gaitasuna lantzea, ikasleen autonomia garatzea eta, azkenik, ikasleen pentsamendu kritikoa sustatzea.

Legoñazpi Day robotika, zientzia eta arte lehiaketa bat da, ingelesez egiten dena. Legoñazpi Day-k Ikastolako irakasleen laguntza du eta, gainera, hainbat erakundetako kideek parte hartzen dute. Lehiaketa honen helburu nagusia derrigorrezko curriculumean sartzen diren ikasleen artean STEAM bokazioak sustatzea da. Programak metodologia jakin bat du, hainbat fasetan oinarrituta garatzen dena. Fase horietako bat arlo zientifikoan, teknologikoan eta artistikoan lan egiten duten pertsonen testigantzak ezagutzearekin lotuta dago. Gainditu beharreko beste faseetako bat lehiaketarako garatutako proiektua probatzeko landa-lana da.

DBHko 3. mailako ikasleei zuzendutako proiektua da. Urtarrila eta ikasturtearen amaiera bitarteko iraupena du.
Lizardizar baserriak bere jarduera ekonomikoa handitu nahi du bere lurretan nekazalturismoko hiru etxetxo eraikiz. Etxetxoen diseinuan eta eraikuntzan hainbat baldintza bete behar dira (besteak beste: arkitektura bioklimatikoan oinarritu behar da, pertsona guztientzako irisgarritasuna bermatu behar da, energetikoki iraunkorra eta autonomoa izan behar da, etab.) eta etxetxoen instalazioak lantegian diseinatu eta muntatu behar dira. 3-4 pertsonako taldeetan lan egingo da.

Mady Factory GREENPOWER programako probetan parte hartzeko auto elektriko bat eraikitzeko proiektua da. Mundu osoko gazteak inspiratzen ditugu Zientzian, Teknologian, Ingeniaritzan eta Matematikan gailentzen, erronka bakar baten bidez: auto elektriko bat diseinatu, eraiki eta lehiatzea. Horrela, parte hartzen duten ikasleek beren proposamenak errealitatera eramateko aukera dute.

Maker: animaliak proiektuaren kontzeptu nagusia ingeniaritzako muntaketa eta pentsamendu konputazionala lantzea da, ikasleek Lego robotetan oinarritutako egiturak programatzen eta muntatzen dituzten bitartean. Ikasketa aktiboa eta tresnen manipulazioa (tinkering) indartzen ditugu.

MARIAKAn eskolako ikasleek, irakasleek eta eskolaz kanpoko hainbat parte-hartzailek parte hartzen dute. Proiektu honen oinarria Mariaka Indartsuaren kondaira da eta historia honekin Amurriok eta Aiaraldeak eskaintzen duten ondare kultural eta naturala ezagutarazi eta balioetsi nahi da. Gainera, inguruko ikastetxeekin lankidetza sustatu nahi duen proiektua da.

Proiektuari izenburua ematen dion robotaren izenak STEAM siglek aurre egin behar dieten erronka nagusietako bi ezkutatzen ditu: alde batetik, emakume askok zientzia eta teknologia garatzeko egiten duten lana eta egiten duten ekarpena ikusaraztea eta aintzatestea, askotan ezkutatuta baitago (Matilda efektua esaten zaiona); eta, bestetik, neskato eta nerabeen artean bokazio mota horiek sustatzea. Horregatik, proiektu honek, atariko fasean, ikasleak lehen errealitate horren jakitun egiten saiatuko da, eta, ondoren, robotika landuko du First Lego League-n parte hartzeko.

Mendikateak Eraikiz plaken tektonikaren simuladore bat eraikitzeko eta berau erabiliz mendikateetan gertatzen diren deformazioak esplikatzeko helburua duen proiektua da. Bi ikasgai zentraletan oinarritu da: Teknologia eta Biologia-Geologia. Bi zatitan banatu da proiektua, lehenik Teknologia ikasgaian tailerrean simuladore-tresna bera eraiki da. Ondoren, hainbat ikasgairi dagozkion jakintzak uztartuz, simuladorea erabili da errealitearen funtzionamendua azaltzeko.

Meteorologia tailerra parte-hartzaileei meteorologiari buruzko oinarrizko kontzeptu batzuk eta horiek ingurumenaren zaintzan duten garrantzia aurkeztean datza. Ikasturtean ikasgelan landutakoarekin lotutako kontzeptuak dira (batez ere Fisika eta Kimika irakasgaian). Estazio meteorologikoa sortuko da etxean aurki ditzakegun materialekin , eta ahal bada , material birziklatuak.

Helburua da historian zehar emakumeek zientzian izan duten presentzia eta orain eta etorkizunean bokazioak egotearen garrantzia agerian jartzea, Batxilergoko gure ikasleen artean, bereziki ikasleengan, “hazi” hori ereitea bilatuz. Gure ikasleek erreferente femeninoak izatea bilatzen dugu, karrera zientifikoak beste aukera bat direla ikus dezaten, erreferente horiek inspirazio bat izan daitezen. Horretarako, emakumezko figurak eta erreferenteak txertatu ditugu Batxilergoko OCDko irakasgai guztietan, bai historian, filosofian, matematikan, kimikan eta fisikan; “Ni izango naiz erabakitzailea” gure proposamena Emakunderen 2019ko Forora eraman dugu; film bat proiektatu dugu (Madame Curie), ondoren zientzietako batxilergoko gure irakasleek gidatutako eztabaida batekin; eta Emakumeen eta Neskatoaren Nazioarteko Egunean, EHUko bi ikertzaile ekarri ditugu, gure ikasleei karrera zientifikoei, ikerketari eta abarri buruzko hitzaldi bat emateko, eztabaida eta galderekin.

Ikasleek NASAko lehen astronauta emakume eta afroamerikarraren gutun bat jasoko dute, espedizioan berarekin joatera animatzen dituena. Eguzki-sisteman planeta berri bat aurkitu dute, non bizitza egon daitekeen, eta hori aztertzeko eta frogatzeko planetara jo behar dute eta landare itxurako bizia ezarri. Helburua betetzeko, talde bakoitzak informazioa bildu behar du, ikerketa bat egin, eztabaidatu, etab. Azken egunean, talde bakoitzak bere planeta aurkeztuko die beste taldeei, sortu duten material guztia erabiliz.

Artxandape Ikastolan Neuronak martxan jartzen ditugu urtero, bizitzan aurkitzen ditugun arazo errealei konponbide bat emateko. Ekimenaren helburu nagusia ikasleak ekinez ikastea da, motibazioa handituz. Proiektua Ikastolan egiten duten arren kalera irtetzen dira hainbat ekintza burutu ahal izateko eta enpresa errealetara joan behar dira beraien produktua eta proiektua azaltzera. Horrek errealitatearekiko hurbiltasuna eskaintzen die gure helburuak lortuz.

“Nicole eta Aroa oztoporik gabeko munduan” proiektua diziplinarteko eta zeharkako proiektu bat da, eta ikastetxeko etapa eta maila guztietan garatzen da 2021-2022 ikasturtean. Nicole eta Aroaren bizipenetan oinarritutako STEAM ildoan kokatutako proiektua da. Santurtzin bizi diren bi lagun dira, eta gizarteak planteatzen dizkien hainbat erronka konpondu beharko dituzte. Nicole eta Aroaren bizipenekin lotutako hainbat arazo planteatzen dira, eta horien konponbidea STEAM jardueren bidez aurkitu beharko dute, non programazioak eta robotikak protagonismo berezia izango duten.

Ekimen hau gertuko kasu batetik abiatzen da: ikastetxeko irakasle bati giltzurrun bat transplantatu zioten eta ikasleei jakin-mina piztu zitzaien. Horregatik, STEAM izeneko eskolaz kanpoko ekintza batean, gai horri heltzea pentsatu zen, ikasleak gorputz-organo gaixoren bat duten pertsonen inguruan sentsibilizatzeko eta emaile gehiago erakartzeko kanpaina bat egiteko. Ekimen honen protagonistak Lehen Hezkuntzako 6. mailako ikasleak izan dira. Astero, ordubetez, STEAMeko saioetan egin dute, eta, gainera, science, matematika eta hezkuntza artistikoko ikasgaiak landu dituzte. Horretarako, ALCER elkartearekin lankidetzan aritu gara eta Basurtuko ospitaleko transplanteen koordinatzailearekin hitz egin dugu. Ekimenari esker, parte-hartzaileek STEM diziplinak edo gaitasunak indartu dituzte, hala nola ekintzailetza eta sormena. Horrek gure gizartearen erronkei erantzukizunez aurre egiteko ahalmena eman die ikasleei.

Proiektuaren hasierako helburua eskola-komunitatea zientzian murgiltzea da, irakasleetatik hasi eta ikasle eta familietaraino. Zientziaren Asteak mundu naturala ezagutzeko pentsamolde bat sartu nahi du Orokietaren metodologian, balioak bilduko dituena, genero-arrakala gaindituko duena, jarrera zientifikoa sustatuko duena eta ebidentzietan oinarritutako hezkuntza zientifikoa garatuko duena. Ikastaro bakoitzak gai bati buruzko esperimentu zientifikoak egiten ditu egunero, astean 5 egunez. Horretarako metodo zientifikoa erabiltzen dute. Aurretiazko hipotesiak egiten dituzte, eta betetzen diren eta zergatik gertatzen diren aztertzen dute. Astearen amaieran, ikaskuntza-komunitateari irekitako erakusketa bat egingo da esperimentu guztiekin. Bertan, ikasleek esperimentu bakoitzaren xehetasunak azalduko dizkiete bisitariei. Bisitariak eskolako ikasleak eta familiak izaten dira.

ORTU EKOLOGIKO ZIENTIFIKOA KURTZEBARRI ESKOLAN nekazaritza ekologikoan oinarritua izan dadila nahi dugu, bertako eta garaiko produktuak ekoiztuz eta nekazaritza ekologikoak eskaintzen digun teknikak erabiliz. Ingurune hurbilean, herrian dauden ekoizpen motak aztertzea eta horien arteko aldeak gure osasunean aztertzea nahi da, metodo zientifiko bat erabiliz. Ezinbesteko tresna da ikasketa prozesuaren aukerak aprobetxatzeko, ingurumen hezkuntza eta hezkuntza zientifikoa lantzeko, esperientzia aberasgarriak bizitzeko, ekintza ugari egiteko eta, nola ez, jarrerak eta balioak garatzeko, besteak beste: iniziatiba, partaidetza, konpromisoa, erantzukizuna …

Baratze ekologikoa elementu jakin batetik abiatuta eta teknologiak eskaintzen dizkigun aukerak aprobetxatuz, gure helburua bizitzari buruz dugun ikuspegia eta bizitzak eta lan-munduak eskaintzen dizkiguten aukerak zabaltzea da. Teknologiarekin zerikusia duten irakasgaiez gain, ESKOLA eta GIZARTEA arloak uztartzeko beste ikasgai guztiak ere kontuan hartzen ditugu.

Ikasleek modu kooperatiboan lantzen dituzte oinarrizko kodifikazioa eta robotika, mikro baliabideen bidez sormena erraztera bideratutako ekintza ludikoen bidez: bit eta etengabe Lego Boost tresna-kaxak. Ikaskuntza dibertigarriagoa eta azkarragoa da klaseak emateko modu tradizionalekin alderatuta. Interaktiboagoak eta sortzaileagoak direnez, prestakuntza mota horrek konpromiso handia sortzen du ikasleek STEAM ikastaroak jarrai ditzaten, baita bigarren hezkuntzaren ondoren ere.

Gure baratzeari etekin handiagoa atera nahi diogu. Naturarekin, esperimentazioarekin eta teknologia berriekin harreman zuzena indartzeko lan egin dugu, metodologia berritzailea aplikatuz. Eskolak defendatzen du ingurune naturala eta hura osatzen duten izakiak eta elementuak direla haurren jakin-min eta interes nagusia. Naturako elementuei buruzko bizipen eta gogoeta gidatuek haien agerpenak eta ondorioak aztertzera eramango dituzte. Proiektu honetan eskolako ikasle eta irakasle guztiek parte hartzen dute eta, ikasturte osoan zehar, astean bi saio izaten ditugu.

Forensic Science proiektuak gazteen STEAM trebetasunen garapena sustatzen du, Ertzaintzako Polizia Zientifikoak prestatu eta simulatutako krimen baten ikerketaren bidez. Ikasleek praktikan jartzen dituzte diziplina zientifiko eta teknikoetan hartzen dituzten ezagutzak, krimenaren eszenan jasotako ebidentziak aztertzeko eta adituen epaimahai baten aurrean defendatzen dituzten ondorioak ateratzeko.

Greenpower proiektuak STEAM trebetasunak eta ingurumen-kontzientzia sustatzen ditu, ikasleek auto elektrikoak eraiki eta horien diseinu ekologikoa eginez. Iraunkortasun energetikoko eskola-lehiaketak barne hartzen ditu, eta erregai fosilek eragindako ingurumen-arazoei buruzko ezagutza sustatzen du. Proiektuak, halaber, konpromiso soziala eta ibilgailu elektrikoen erabilera bultzatu nahi ditu, teknologia, matematika, fisika, kimika eta artearen eduki akademikoak eraikuntza- eta ekodiseinu-testuinguru praktiko batean txertatuz.

STEAM proiektua ikuspegi inklusibotik, 4 eta 5 urteko geletan. Horrela, STEAM gaitasunak ezartzen joango gara eskolaldiko lehen mailetatik, hau da, Haur Hezkuntzatik. Ikastaro horietan, proposatutako jardueren bidez, oinarrizko gaitasunak eta STEAM gaitasunak garatzen lagunduko dugu, eta oinarri egokia eratuko dugu gaitasun horiek goi-mailako ikasturteetan eskuratu ahal izateko.
Arazo-egoerak bultzatu ditugu, eta horien ardatz nagusia izan da ikerketa/ikerketa zientifikoa, teknologikoa eta adierazpen artistikoa, inklusibotasunean eta berdintasunean oinarritua, banakako zein taldeko lanaren bidez, lankidetza-lana bultzatuz, talde heterogeneoen prestakuntzarekin, non ikasleak parte-hartze aktiboa izan duten beren irakaskuntza-ikaskuntza prozesuan.

Gure proiektua ikasleak pentsamendu konputazionalean modu erakargarrian hastea da, robotika eta programazioa erabiliz. DBHko eta Batxilergoko ikasleei zuzenduta dago. Hala ere, bereziki azpimarratuko dira DBHko lehen ikasturteak. Gure ikasleak motibatzeko, STEAM eremuan ospe handia duen profesional-talde batekin harremanetan jartzen gara. Aldizkakotasuna urtekoa da. Alde batetik, bi robotika-tailer ditugu, HAUSPOA proiektuaren parte direnak, eta bakoitzak 4 hilabeteko iraupena du (1. maila eta 2. maila). Tailer horiek arrakasta handia izan dute, bai bertaratzeagatik, plazak beti betetzen baitira, bai ikasleen gogobetetzeagatik. Bestetik, informatika irakasgaian Arduinorekin hasteko unitate didaktiko berri bat sartu dugu, lehendik Scratch eta AppInventor genituenei gehitzen zaiena.

Ikasturte honetan, STEAM proiektuak garatzen ari gara, Micro: bit kontrolagailu programagarria oinarri hartuta. Hirugarren zikloko ikasle guztiei zuzenduta dago eta iraupena urtekoa da. Irakasleek ikasturte honetarako programatu dituzten irakasgaietan (natur zientzietan, matematiketan, gizarte-zientzietan, hizkuntzetan…) aplikatzeko hainbat proiektu garatuko dira, betiere IKT dinamizatzailearekin koordinatuta. Helburua gero eta konplexuagoak diren proiektuak aurkeztea eta garatzea izango da. Proiektu horiek kontrolagailuaren ahalmen guztiak (programazioa, sarrera-sentsoreak, irteera-seinaleak…) eta gehi dakizkiokeen osagai elektronikoak (sentsoreak, seromotorrak, LED diodoak, sarrerak eta irteerak handitzeko txartelak) ezagutzen lagunduko digute, ikasturtearen amaieran domotikako proiektuetan eta ibilgailu robotizatuetan zentratzeko.

Robotikaren oinarriak aplikatuz ezaugarri eta baldintza konkretu batzuk betetzen dituen tramankulu bat diseinatu eta eraiki behar dute. Proiektuakerakustenduzein izandaitekeen ingenieri baten lana, ikertu, informazioa bilatu, kontrastatu, taldekideekin adostasunetaraheldu, aplikatu, frogatu, ebaluatu, doiketak egin eta aurkeztu.

Proiektu honen helburua ikasleak pentsamendu konputazionalean eta robotikaren printzipioetan sartzea da, eguneroko arazoetan eta ikasleengandik gertu dauden arazoetan oinarritutako erronkak ebatziz, ikasgaiak zeharka erabiliz.

SamanieGORA GOAZ! MISIOA irakasgai desberdinak (zientzietakoak, hizkuntzakoak, artekoak eta gizartekoak) eta hezkuntza etapa desberdinak barnebiltzen duen STEAM proiektua da. Bere xede nagusia hau da: globo meteorologiko bat diseinatzea, estratosferara jaurtitzea eta berreskuratzen sailatzea, ikasleek Arduino robotikarekin diseinatu eta eraikitako estazio meteorologikoarekin jasotako tenperatura, presio atmosferiko, hezetasun erlatibo eta altuera datuak gero aztertzeko.

SANV! {REA San Viator ikastetxeak sortutako proiektua da, teknologiaren bidez hezkuntza osoa eta askotarikoa ematea du helburu. Bi zati ditu: batetik, Lehen Hezkuntzako hirugarren zikloko irakasgaia, astean ordubete duena; bestetik, OBOX proiektua, batez bestekotik gorako gaitasuna eta trebetasunak dituztela eta erronka eta proiektu konplexuagoak eta berritzaileagoak eskatzen dituztela erakusten dutenentzat. Proiektuaren helburua da haurren arteko berdintasunaren ideia bat abiaraztea, STEAM tresna eta trebetasun horien erabilera normalizatu dezaten eta ez dezaten soilik gizonei edo emakumeei zuzendutako zerbait bezala ikusi.

 Ekimen hau 2019ko abenduan jarri zen martxan eskolan eta Lehen Hezkuntza osora zabaltzen da. Espazio bat izateaz gain, Sormen geLab, eskolako maila guztietan lantzen diren proiektuen bateragunea da. Hainbat lankidetza ditugu martxan, hala nola, Helduen Hezkuntza Integrala, Adineko eguneko zentroarekin, Usurbilgo Lanbide Heziketa eskolarekin…Urte osoan zehar irekia dago eskola orduetan maila bakoitzaren beharretara egokituz eta eskola orduz kanpo Hezkuntza Komunitateak behar duen guztietan. Ekimen honen bidez STEAM lanbideak aurkezten zaizkie ikasleei eta hauekiko ezagupenaren hurbilketa egiten da. Horretarako hainbat kasutan profesionalak eskolara gonbidatzen dira eta beraien zereginei buruz ikasleei azalpenak ematen dizkiete eta beste kasu batzuetan gu beraien lantegietara hurbiltzen gara.

Goizeko Izarra Ikastolako STEAM proiektu hau garatzeko, Berritzegune Nagusiarekin etengabeko lankidetzan jardun dugu, baita Debegesarekin eta udalarekin ere, BTPD maker estrategiaren markoan. Gainera, estrategia horren barruan eskualdeko enpresa eta hezkuntza zentroekin ere lankidetzan jardun dugu.“STEAM BOKAZIOA EZAGUTUZ ETA ESPERIMENTATUZ” proiektuaren bidez lortu nahi dugun xedea ondorengo hau da: pentsamendu zientifiko, teknologiko, artistiko eta matematikoaren kultura suspertzea, arazoak ebatziz eta lan kooperatiboa erabiliz, ikasleek erabakiak hartzeko orduan, ebidentzietan oinarritutako arrazoimena erabili dezaten.

Ekimen honetan ikasleak izango dira protagonista. Alde batetik, gurasoei Akuaponiako proiektua aurkeztuko diete, baita nola egin duten eta zer ikerketa-fase barne hartzen duen ere. Bestalde, irakasleak robotikari buruzko ezagutzak gurasoei helarazten saiatuko dira. Adibidez, gurasoek matematika landuko dute Scratch bidez edo 3D inprimagailurako giltzatakoa diseinatzen lagunduko diete. Horren funtsa: ikasleek egindako lanak, ikerketak, gurasoekiko komunikazioa, ikasleen espiralak duen helburua, hau da, ikasleek duten gaitasun zientifikoa gurasoei transmititzea.

Axular Santurtzi institutuan STEAM proiektuak DBH1etik 2. batxilergora arte egiten ditugu. Teknologia arloa ardatza izanik, eta gainontzeko STEAM mintegiekin (Matematika, Fisika eta kimika, Informatika, Ingelesa, Marrazketa eta Biologia) lankidetza eta koordinazioa burutuz. Proiektuetan azaltzen diren arazo egoerak bizitza errealean izan dezaketen lanbide batekin erlazionatzen dira. Lanbide Heziketa edo unibertsitateko gradu bat egin eta gero STEAM lanpostu eta lana nolakoa izan daitekeen ikusten dugu. Gure proiektuekin erlazionatutako testu zientifiko-teknologikoak lantzen ditugu.

“Bokazioak sortzen. STEAM LH “programak DBHko neskengan eta haien familiengan STEAM bokazioetan eragiteko asmoa du. Gure helburua da STEAMak osatzen dituzten arloetan interesa sustatzea ikasle gazteenen artean. Lanbide-bokazioak eta -nahiak inspiratzea, arreta berezia jarriz emakumezko ikasleei, lanbide-heziketara hurbiltzeko. Proiektua DBHko lau ikasturteetan programatutako zazpi saiotan planteatu da. Saio guztiek egitura bera dute, jarduerak ikastaro bakoitzaren edukietara egokituz. LHn eskainitako 26 lanbide-arloen barruan, arreta STEAMekin harreman zuzenena dutenetara bideratuko dugu.

Helburu nagusia da Fisika eta Kimika, Biologia eta Geologia, Teknologia eta Plastika eta Ikusizko curriculumari dagozkion zatiak diziplinaz garatzea, ikerlanaren eta talde-lanaren bidez.

Ikasleak 4 pertsonez osaturiko talde ezberdinetan antolatuko dira. Behin taldeak osatuta, teknologia ezberdinak erabiliz STEAM tailerrak diseinatu beharko dituzte. Ikasleak taldeka ezarririk, teknologia jakin bat (LEGO, ADIMEN ARTIFIZIALA, ARDUINO, 3D INPRIMAGAILUA, MINECRAFT) eta horrekin landu beharreko erronka bat egokituko zaio. Hori oinarri izanik hainbat ekintza burutu beharko dituzte (tailerra gauzatzea, txosten teorikoa, posterra, galdetegia eta bideoa). Zeregina jakin ondoren, gauzatzeari ekin beharko diete eta baita honen inguruko txostena burutzeari ere. Azken helburu gisa beraiek landutakoa eskolako beste ikasleei aurkeztea da, dibulgazioa bermatzen duelarik.

Axular Santurtzi institutuan STEAM proiektuak egiten ditugu DBH1etik 2. batxilergora arte eta Hauspoa tailerrak ere ematen ditugu. Teknologia arloa ardatza izanik, eta gainontzeko STEAM mintegiekin (Matematika, Fisika eta kimika, Marrazketa eta Biologia) lankidetza eta koordinazioa burutuz, mailaz maila. Ingeniaritza, sormena, genero ikuspegia eta bokazio teknologiko-zientifikoa bultzatzea dira gure helburu nagusiak. Proiektu desberdin hauek burutzeko zientzietako mintegi desberdinekin koordinatzen gara diziplinartekotasuna landuz.

Gelan 4 proiektu ezberdin landu dira. Proiektu hauek anatomia eta teknologia ikasgaiak uztartzen dituzte: Esku bioniko bat, aplikazio bat diseinatzea, hanketako exoeskeleto bat diseinatzea eta gas detektagailu bat diseinatzea. Proiektu hauen helburua, biologia, anatomia, teknologia eta informatika diziplinak uztartzean datza. Ikasleek proiektua kpentsatu, diseinatu egin behar dituzte, zenbait kasutan programatu eta 3D inprimagailuan inprimatu. Oso bideratuta dago osasun arlora, ingeniaritza eta medikuntzara.

Ikastetxean garatutakoSTEAM bi proiektuakhauek dira: Sentsore-19 eta AirRactor. Sentsore-19 proiektuabi sistemaedoatal desberdinezosatutadago: aldebatetik,aforozenbatzailea dago; eta bestetik, CO2 neurgailua. Gela batean kokatzeko diseinatuta daude, aforo zenbatzailea atearen ondoan jartzeko, eta CO2 sentsorea leihoetatik eta atetik urrun jartzeko. Bi sistemahauenerabilera ikastetxeetankoronabirusarenkutsaduragalarazteko pentsatuta daude, beti ere klaseetan ahalik eta erosotasun handiena mantenduz. AirRactor proiektua institutuko gela batzuen aireztapena ona ez zela ohartuta AirRactor proiektua sortu genuen aireztatzeko prototipo bat diseinatu eta horrela arazoari konponbidea emateko. AirRactor prototipoa leihoetan kokatu egiten da eta martxan jartzen denean gelaren aireztapena hobetzen da aire garbia egongo dela bermatuz eta gure osasuna zaintzen lagunduz. Ikasleen interesa, motibazioa eta protagonismoa sustatzea da helburu nagusia.

Ikastetxean garatutakoSTEAM bi proiektuakhauek dira: Sentsore-19 eta AirRactor. Sentsore-19 proiektuabi sistemaedoatal desberdinezosatutadago: aldebatetik,aforozenbatzailea dago; eta bestetik, CO2 neurgailua. Gela batean kokatzeko diseinatuta daude, aforo zenbatzailea atearen ondoan jartzeko, eta CO2 sentsorea leihoetatik eta atetik urrun jartzeko. Bi sistemahauenerabilera ikastetxeetankoronabirusarenkutsaduragalarazteko pentsatuta daude, beti ere klaseetan ahalik eta erosotasun handiena mantenduz. AirRactor proiektua institutuko gela batzuen aireztapena ona ez zela ohartuta AirRactor proiektua sortu genuen aireztatzeko prototipo bat diseinatu eta horrela arazoari konponbidea emateko. AirRactor prototipoa leihoetan kokatu egiten da eta martxan jartzen denean gelaren aireztapena hobetzen da aire garbia egongo dela bermatuz eta gure osasuna zaintzen lagunduz. Ikasleen interesa, motibazioa eta protagonismoa sustatzea da helburu nagusia.

Proiektuaren helburua da gure ikasleak errealitatearen konplexutasunaz kontzientziatzea. Horrela, pertsona kritikoak bilatzen ditugu, bizi diren gizartean aktiboak direnak eta etorkizunean aurkituko dituzten erronkei erantzuteko prest daudenak. Azken fasean, ondorioetatik abiatuta, ikastetxean energia aurrezteko bi neurri proposatuko dira, eskola-komunitate osoa inplikatuz praktikan jartzen saiatuko garenak. Egiten ari garen ekimenak aukera ematen die ikasleei STEAM lanbideen metodologia ezagutarazteko eta egoera problematiko bati erantzuteko, ikerketan eta metodo zientifikoan oinarrituta. Bestalde, talde-lanean oinarrituta dago, inklusibotasuna bultzatuz eta erronkei erantzuteko bide ezin hobea landuz. Azkenik, ekimenari esker, gure ikasleek ulertu ahal izango dute zein lotura handia dagoen hain beharrezkoak diren ikasgaien artean: matematikak, teknologiak, fisikak eta kimikak, elkarrekin lotuta, osatzen dute zientzia; eta badakite badituztela tresnak etorkizunean STEM zientziari eta lanbideei esker aurkituko dituzten arazoei eta erronkei erantzuteko.

Arazo teknologiko bati modu egokian irtenbidea emateko prozedurak garatu dira proiektu honetan. Oinarrizko programazioa hardware batera eraman aplikazioak sortzeko. Errealitatean funtzionatzen duten sistema automatikoak ezagutu eta aztertzeko ahalmena eman. Sistema automatikoak diseinatu eta eraiki arazo bati irtenbidea emateko. Aplikazio, ingurune eta hardware konplexuagoak erabiliz errealitateko ingeniaritza atazei aurre egin.

MAKINAK ETA MUGIMENDUA izan dira lanaren ardatzak. Tekonologian, zientzian eta artean murgildu gara eta mugimenduarekin batera, makinak diseinatu, ekoiztu, hobetu eta bukaeran erakutsi egin ditugu.
Lan honekin STEAM funtsezko konpetentzia arrakastaz garatzea lortu dute ikasleek, lan zientifikora gerturatu dira, eta galderak eta hausnarketa bultzatu ditugu irakasleok, arazo egoeretatik abiatuta. Gure helburu nagusia gelan gertatzen dena benetan ikasteko egoeran bilakatzea izan da. Eskolan konpetentziak garatzeko tresnak, guneak, moduak,… aurkitu behar izan ditugu erronkak proposatuz eta ikasteko grina sortuz.
Gure proeiktuari hasiera emateko irteera bat antolatu genuen Elgoibarko Makina eta Erraminta museora, eta eskolako lehen hezkuntzako ikasle eta irakasle guztiok parte hartu genuen. Etxetik makina desberdinak ekarri zituzten ikasleek eta eskolan aztertu, desegin, konpondu eta manipulatzen aritu ginen.

2018-19 ikasturtean patioaren erabilerari buruzko hausnarketa bat egin zen. Bertan argi ikusi zen patioaren eremu nagusiena eta handiena mutilek erabiltzen zutela futbolerako. Neska eta mutilen aukera berdintasuna jorratu asmoz patioaren antolaketa berri bat adostu zen. Horretarako futbol eremua hiru zatitan banatu zen, bata futbolerako, bigarren bat saski baloirako eta hirugarrena eta nagusiena lasai egoteko eremu bat, aulki batzuekin. Eremu berri honetan aulki arruntak ipini ordez TANGRAM ERRALDOI bat egitea proposatu genuen. Forma desberdineko 7 elementuz osatua dago eta alde batean gurpilak dituzte mugitu ahal izateko. Tangram hau kalean egoteko materialez egina da eta gainean belar artifiziala dauka. Horrela eroso egoteko aulkien funtzioa ere beteko dute.

TEKNOLOGIA ETA INGENIERITZA 1.Batxilergoko ikasleei zuzendutako ikasgai bat da. Zientzia-Teknologia modalidadeko aukerako ikasgaia da. Ikasgai honen helburua ikasleak industria, elektronika, mekanika, energia, elektrizitatea, robotika, automozioa…alorretara hurbiltzea da. Hasieran eduki teorikoak jaso eta gero hirugarren ebaluaketan erronka bati aurre egingo diote, ingeniari baten paperean jarriko dira. Pentsamendu zientifikoa lantzea izango da ekimen honen helburuetako bat, edozein ingeniari proiektu dauden fase ezberdinez jabetzea eta bereganatzea ere du helburutzat.

TXIKI STEAM URDANETAren helburu nagusia STEAM arloak gure ikasleei txikitatik hurbiltzea da, modu esperimental eta ludikoan, haiengan interesa, motibazioa, jakin-mina eta bizipen positiboak sortuz, hain hurbilak eta nahiko abstraktuak ez diren arlo horietako edukiekiko, adin txikiko haurrentzat, horrela ikasgai horien eduki teorikoak eta inguratzen dituen mundua hobeto ulertu ahal izateko.

Proposatzen dugun jarduerak Txiki Txef du izena, eta STEAM izaera duen diziplinarteko proiektu bat da, Lehen Hezkuntzako lehen mailako ikasleei zuzendua. Urtero egiten da, eta curriculumeko eduki egokituek osatzen dute, STEAM ikuspegi batetik lantzeko. Ia ikasgai guztiak daude proiektuan sartuta: euskara, gaztelania, matematika, natura, gorputz-hezkuntza eta robotika. Haurrek erosketa-zerrenda bat egiten dute, eta, ondoren, Erriberako merkatuko postuetara joaten dira elikagaiak erostera eta elikagaien munduko genero-ikuspegiari buruzko azterketa bat egitera. Azkenik, ikastetxeko sukaldariarekin batera, guztien artean “hamaiketako” osasuntsu eta aldi berean aberats bat prestatzeko.

Lan-ildo bat ezarri du, eta haren abiapuntua ikastetxearen egoeraren diagnostikoa da. Horretarako, alde batetik, ebaluazio diagnostikoaren emaitzak hartu dira, eta, bestetik, ikasleek beren institutuko etapan egiten dituzten irakasgaien hautaketa eta unibertsitate-graduen hautaketa ikusi dira. Diagnostikotik abiatuta, lortu nahi ditugun helburuak ezarri ditugu: ikastetxeko hezkuntza zientifiko-teknologikoa bultzatzea, bokazio zientifikoak piztea, arreta berezia jarrita ikastetxeko neskei, eta kultura zientifikoa zabaltzea. Horretarako, hainbat jarduera antolatu ditugu: “zientzialari adituen topaketa”, ikasturtean zehar egindako proiektuen erakusleiho izango dena; ikastetxeko koordinazioa eta lankidetza bultzatzea; gela berri bat sortzea; irakasleen prestakuntza STEAM proiektuarekin lotutako jardueretan; ikasleentzako orientazioa (bisitak eta topaketak), etab.

Disziplinarteko proiektua da, ingurune, matematika, hizkuntzak eta artea bere barne hartzen ditu. Orokieta Herri Eskolen inguruan kokatzen den ur desberdinen azterketa egiten dugu, urtero: Itsasoko, errekako eta urmaeleko urak aztertzu eta elkarren artean konparaketak egiten ditugu besteak beste. Itsasoko eta errekako uretako laginketaren datuak gainera Azterkostari bidaltzen dizkiogu, beraien ikerketan parte hartuz, itsasoko urarenak proiektu honekin lotuta bidaltzen ditugu eta ur gezeko datuak udaberrian beste proiektu batekin lotuta ematen diziogu Azterkostari. Ekosistema proiektuari amaiera emateko, LH5eko ikasleek Baratza IkasgeLab-aren aniztasuna erakusten duen eskuorri batzuk diseinatu dituzte eta baita gainontzeko mailetako ikasleei azaldu ere, bertara datozenean zer dagoen eta nola zaindu jakin dezaten.

Helburua da urmaela tresna bat bihurtzea, eskolak (ikasleek, irakasleek, familiek …) ekosistema hori ezagutu eta balora dezan. URMAELA eskolarako laborategi naturala bihurtu da. Eskolako ikasleek, batez ere Lehen Hezkuntzakoek, hainbat jarduera didaktiko, proiektu, ikerketa edo ikas egoera lantzen dituzte Urmaelaren bidez. Ikas maila bakoitzean Urmaelaren inguruan egingo den lanketa adostu da eskolan, gure curriculum antolaketan horrela jaso eta sistematizatu da. Modu honetara, ikasturtero, ikasleek urmaelarekin erlazionatutako lanketa- ikerketa bat egiten dute.

ZENTZUMENEN BASOA izendatu dugun eremua ikasleek natura behatu eta naturaz gozatzeko gunea bihurtu da. Baina, nahiz eta Zentzumenen Basoa ez izan aurtengo ZTIAM proiektuko gaia, Agenda 2030en baitan, basoaren mantenuaz eta hobekuntzaz arduratzen den talde bat dago. Eta, horretaz gain, eskolako Patio Eraldaketako Batzordeak, gunea hobetzeko hainbat ekimen aurrera eramaten ari da.

 Batxilerreko 1.mailako Kultura Zientifikoa aukerazko irakasgaitik STEAM bertikal eta diziplinarteko ekimen desberdinak burutzen dituzte. Horiek curriculumeko elementuetan oinarriturik programazioetan txertatzen dira. Irakasgaia ingeleraz (talde bat) eta euskeraz (2 talde) irakasten da. Gure ekimen guztien plangintzak, adierazpenak, ebidentziak, etab., institutuaren weborrialdean publiko eran erakusten dira, berezko webgune batean. Kultura Zientifikoa irakasgaiak STEAM proiektuak sortzen ditu, eta horien erronka nagusia bultzatzen du, eta baita beste irakasgai batzuen ekarpenak eta azpierronkak sortarazi eta jasotzen ditu ere. Ezin dugu ahaztu ere ikasleak Batxilerreko modalitate desberdinekoak direla, beraz zeharkako irakasgaia da. 

2022ko maiatzaren 5ean eta 6an Toki Alai ikastetxeko Zientzia Azoka egin zen. Azoka horretan Haur eta Lehen Hezkuntzako ikasleek parte hartu zuten. Ekimenaren arrakasta eta ikasleen inplikazioa kontuan hartuta, bi edo hiru urtean behin egiteko erabakia hartu dugu. Ikasleek hainbat euskarritan diseinatu, sortu eta jakinarazi dituzte beren esperimentuak. Horretarako, horrelako lan batek eskatzen duen plangintza osatu dute. Bide horretan, zientzia-profesional batek aurre egin behar izan dien erronkei aurre egin behar izan diete, eta metodo zientifikoari jarraitu diote. Gainera, azoka-egunetan, bisitarien artean zuzeneko lana ezagutzera eman dute. Horren ondorioz, gai zientifikoak ondo komunikatzeko beharraz jabetu dira.

Aurten, 2. Batxilergoko ikasleak Gorputz Hezkuntzako klaseetarako oreka plataformak egin dituzte, 1. Batxilergoko ikasleak Gestamp enpresaren erronka egiten ari dira, 4. DBH-koak Elhuyar Zientzia Azokara aurkeztuko dira Robotika proiektuekin, eta 3. DBH-ko ikasleek 3D inpresora eta egurra erabiliz, ukeleleak eraikiko dituzte.

Zientzia erakusketa martxan jarri genuen helburu argi batekin: Ikasgeletan egiten ari ziren lanak, esperimentuak eta ikerketa zientifikoak eskola-komunitate osoari zabaltzea eta ezagutaraztea. Gela bakoitza bere Zientzia-txokoa antolatzeaz arduratuzen.Gainera, bisitariak etortzeko gonbidapena luzatu zen eta haientzako azalpenak eta erakusketak prestatu zituzten ikasleek. Ekimen honen bidez, geure inguruan gertatu diren eta gertatzen ari diren zenbait egoera, eta aintzat eman ditugun hainbat fenomeno zientziaren ikuspegitik aztertzea izan dugu helburu. Era berean, zientziaren zenbait esparrutan aitzindariak edo nabarmenak izan diren emakume zientzialarien eredua sustatu nahi izan dugu, eta euren ogibideari buruzko informazioa landu dugu.

Ekimena robotikaren, elementu eta proiektu zientifikoen mekanizazioaren bidez eguneroko bizitzan aurkezten diren erronkak ebaztean oinarritzen da.
Ikasleak beren ideietan gidatuz laguntzen duten enpresekin lankidetzan aritzea da funtsezko helburua.
Ikastetxearen curriculumean urtero parte hartzeko planteatutako hezkuntza-proiektua da. Aurten azken ikasturtetik hasita, bigarren hezkuntza osoan pixkanaka ezartzeko.

Eskolako Steam proiektuak 3 zutabe nagusi ditu. 1.Eskola Ikas Komunitateen sareko kide da eta hezkuntza alorreko ikerketek emaitza akademiko onak ematen dituztela frogatuta duten jarduera arrakastatsuak burutzen ditu. 2.Lehen Hezkuntza eta haur hezkuntzan dagoeneko garatzen ziren proiektu txikiak diziplina artekoak izatea bermatu nahi izan da. 3.Emakume Zientzilarien Eguna ospatu genuen.

Zu bai makina! jolas-parke bat sortzean datza. Ikasleek Bilboko Udalak idatzitako gutun bat jaso dute, Viveroko jolas-parke zaharra berriz irekitzeko proposamena aurkezteko aukera dutela jakinarazteko. STEAM metodologia osatzen duten bost diziplinen oinarritik eta planteatzen zaien erronkatik abiatuta, Lehen Hezkuntzako 6. mailako ikasleek eskalako maketak eta motorizatuak muntatzeko aukera dute.